در ابتدا توجه به این نکته ضروری است که هر یک از راه‌های تأثیرگذاری محبت و علاقه در دل مردم، فقط به خواست و اراده‌ی خدا مؤثر است. به بیان دیگر ما هرگز نمی‌توانیم از هیچ راهی در قلب دیگران نفوذ کنیم، مگر این که خدای متعال که عالم به مصالح و مفاسد امور است و همه چیز عالم به دست اوست، راه نفوذ ما را باز فرماید. البته از طریق راه‌هایی که خود بیان فرموده است.
آیه‌ی شریفه‌ی 63 سوره‌ی انفال نیز مؤید همین مطلب است ؛ زیرا در این آیه خداوند به رسول گرامی‌اش می‌فرماید: اگر تمام آن چه را که روی زمین است هدیه بدهی، نمی‌توانی (به تنهایی و بدون یاری خدا) بین دل‌های مردم الفت و محبت ایجاد کنی. ولیکن خدایتعالی این الفت را ایجاد فرمود : " لَوْ أَنْفَقْتَ ما فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً ما أَلَّفْتَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ وَ لکِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بینهم"
بنابراین تنها انجام عملی از سوی ما بدون پشتوانه‌ی رب‌العالمین که تأثیرگذار حقیقی هم اوست، کارساز و محبت آور نخواهد بود.
1- هدیه دادن
خداوند در آیه‌ی 60 سوره‌ی توبه، یکی از مصارف زکات و صدقات را برای جلب محبت افراد غیر مسلمان برشمرده و یکی از وظایف دولت اسلامی را پرداخت قسمتی از اموال جمع‌آوری شده از راه صدقه و زکات به غیر مسلمانان می‌داند، تا به این وسیله دل‌ها را جذب نموده و با تشویق مالی از آن‌ها به نفع اسلام و مسلمین جلب علاقه و محبت شود. بنابراین از این آیه‌ی شریفه در می‌یابیم که می‌توان از راه هدیه و بذل مال، ایجاد علاقه و دوستی نمود.
2- همفکری و تفاهم در اعتقادات
دومین راه برای ایجاد پیوند و علاقه بین افراد، هماهنگی آنان در افکار و اعتقادات است. افرادی که عقایدشان همسو بوده و یک نوع طرز تفکر و عقیده دارند، رابطه‌ی محبت‌آمیزتری با یکدیگر داشته و قلوبشان به هم متمایل‌تر است. آیه‌ی شریفه‌ی 103 سوره‌ی آل‌عمران نیز در همین راستا خطاب به مسلمین می‌فرماید: شما قبل از اسلام با یکدیگر دشمنی و عداوت داشتید ، لکن پس از مسلمان شدن به خاطر وحدت فکری که بین شما ایجاد شد، دشمنی‌هایتان تبدیل به الفت و برادری گردید : " إِذْ کُنْتُمْ أَعْداءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُم"
3- خوبی کردن به جای بدی
آیه‌ی 34 سوره‌ی فصلت پاسخ دادن بدی را با خوبی، یکی از راه‌های رفع دشمنی و کینه، و ایجاد دوستی و محبت می‌داند و می‌فرماید: " ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَداوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیم: بدی را با نیکی دفع کن، آن گاه خواهی دید همان کس که میان تو و او دشمن است، گویی دوستی گرم و صمیمی است."
شخصی که بدی کرده، وقتی می‌بیند طرف مقابل به جای مقابله به مثل، خوبی و نیکی می‌کند، وجدانش تحت فشار قرار گرفته، شرمنده شده و احساس حقارت می‌کند و برای طرف مقابل عظمت قائل می‌شود. اینجاست که کینه‌ها و عداوت‌ها با طوفانی از درون جان برخاسته و جای آن را محبت و صمیمیت می‌گیرد.
4- ازدواج
وقتی دو نفر با هم پیمان زناشویی بسته و به عقد یکدیگر درمی‌آیند، همه‌ی دوستان و آشنایان و اقوام، هر یک هدیه‌ای به آنان می‌دهند. در این میان خداوند رحمان نیز هدیه‌ای عظیم به آنان عطا می‌فرماید که عبارت است از مودت و رحمت بین زوجین: " وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً : (روم/21) و از نشانه‌های او این است که همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید، و در میانتان محبت و رحمت قرار داد ."
مودت یعنی محبتی که اثرش در مقام عمل ظاهر باشد، و رحمت نوعی تأثیر نفسانی است که در دل پدید می‌آید.
آری محبت هدیه‌ای الهی است که با مال و مقام و زیبایی بدست نمی‌آید. بلکه خدایتعالی بنا به اراده و حکمت خود، آن را بین این دو تن که تا چندی پیش حتی یکدیگر را نمی‌شناختند، قرار میدهد و اکنون با جاری شدن صیغه‌ی عقد، علاقه‌ی وافری نسبت به هم در قلب خود احساس می‌کنند.
5- ایمان و عمل صالح
در آیه‌ی 96 سوره‌ی مریم می‌خوانیم: "إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا : همانا کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند به زودی خدای رحمان برای آنان محبّتی (در دل‌ها) قرار میدهد."
بر اساس این آیه، محبوب شدن، رحمتی الهی است که نصیب مؤمنان و صالحان می‌شود. به عبارت دیگر، ایمان و کارهای شایسته، کلید محبوبیت نزد مردم است. و نکته‌ی اصلی آن این است که ایمان و عمل صالح، جاذبه و کشش فوق‌العاده‌ای دارد. اعتقاد به یگانگی خدا و دعوت پیامبران که بازتابش در روح و فکر و گفتار و کردار انسان به صورت اخلاق عالیه‌ی انسانی، تقوا و پاکی و درستی و امانت و شجاعت و ایثار و گذشت تجلی کند، همچون نیروهای عظیم مغناطیس، کشنده و رباینده است.
حتی افراد ناپاک و آلوده از پاکان لذت می‌برند و از ناپاکانی همچون خود متنفرند، به همین دلیل هنگامی که فی‌المثل می‌خواهند همسر یا شریکی انتخاب کنند، تأکید دارند که طرف آن‌ها پاک و نجیب و امین و درستکار باشد. بارها دیده‌ایم که هرگاه انسان‌های با ایمان و صالح از دنیا می‌روند، حتی افراد لاابالی و فاسق هم در غم فرو می‌روند و ناخودآگاه به عزا می‌نشینند و اشک می‌ریزند. همه‌ی این‌ها به خاطر فطرت پاک و کمال دوستی انسان است. آری کسی که تنها به خدا دل ببندد، خداوند هم دل‌های مردم را به او متوجه می‌کند.
بنابراین با کمی تدبر در آیات شریف و نورانی قرآن کریم، در می‌یابیم که محبوب شدن تنها به دست خداست، دل‌ها نیز به دست اوست. و او خود روش‌هایی را برای ایجاد الفت و رسیدن به محبوبیت، بیان فرموده است که با به کار گیری آن‌ها می‌توان طعم شیرین محبت را چشید.
در ازل پرتو حسنت ز تجلی دم زد عشق پیدا شد و آتش به همه عالم زد
اخذ: تبیانا
کلمات کلیدی:
